بررسی مقاومت آنتی بیوتیکی استرپتوکوکوس پنومونیه

استرپتوکوکوس پنومونیه عامل بسیاری از عفونتهای خطرناک مثل ذات الریه و مننژیت پنوموکوکی است که همه ساله افراد زیادی را مبتلا می کند. با وجود مصرف آنتی بیوتیکها، هنوز میزان ابتلای به این بیماریها و میزان مرگ و میر بالاست . در جهان امروز وجود مقاومت آنتی بیوتیکی مساله درمان بسیاری از بیماریهای عفونی راتحت الشعاع قرار داده است و پنوموکوک نیز از این قاعده مستثنی نبوده است . مقاومت این باکتری در برابر پنی سیلین که داروی انتخابی در درمان آن است در طول 20 سال اخیر مشاهده شده است . مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که وقوع سویه های مقاوم این باکتری، در کشورهای مختلف در حال گسترش است . مساله دیگر افزایش حداقل غلظت مهار کننده (minimum inhibitory concentration) (mic) این باکتری در برابر پنی سیلین در طول زمان است بطوریکه این مقدار از 0/006 - 0/008 ug/ml به 0/02 - 0/05 ug/ml رسیده است . در این پژوهش حساسیت 50 سویه پنوموکوک نسبت به آنتی بیوتیکهای اریترومایسین، ریفامپیسین، کلرامفنیکل، تتراسیکلین، سفالوتین، تری متوپریم، سولفامتوکسازول، وانکومایسیسن سیپروفلوکساسین، سفتریاکسیون، سفتازیدیم و پنی سیلین با روش آنتی بیوگرام اندازه گیری و سپس mic برای آنتی بیوتیکهای پنی سیلین و سفوتاکسیم تعیین شد. نتایج به دست آمده نشان داد که 84 درصد از سویه ها در روش دیسک مقاوم به پنی سیلین بودند و 10 درصد از سویه ها به 3 آنتی بیوتیک ، 16 درصد از سویه ها به 4 آنتی بیوتیک ، 80 درصد به 5آنتی بیوتیک و 2 درصد به 6 آنتی بیوتیک بطور همزمان مقاوم بودند. تمام سویه ها با مقاومت چندگانه، مقاوم به پنی سیلین نیز بودند (p<0/05) این مساله در برخی بیماریهای ناشی از پنوموکوک مثل مننژیت که به دلیل محل خاص عفونت ، از داروهایی (غیر از پنی سیلین) با نفوذ بیشتر از خلال آبشامه مغز استفاده می شود، حائز اهمیت است . نتایج mic نشان داد که 35/7 درصد از سویه ها مقاوم به پنی سیلین (mic ? 2 ug/ml)، 50 درصد دارای مقاومت حد واسط (0/1?mic?1ug/ml) و 14/3 درصد حساس به پنی سیلین (mic ?0/06ug/ml) بودند. میانگین mic پنی سیلین برای 50 سویه مطالعه شده 1/45 ug/ml بود که نشان می دهد برای معالجه بیماریهای حاصل از این باکتری باید از دوزهای بالاتر دارو استفاده کرد که خود باعث گزینش سویه های با مقاومت بالاتر خواهد شد. مقایسه مقاومت به پنی سیلین در کودکان و بالغین نشان داد که تمام سویه های جدا شده از کودکان و تنها 66/7 درصد سویه های جدا شده از بالغین مقاوم به پنی سیلین بودند (p<0/05) این نتایج با گزارشهای ارائه شده از سایر نقاط دنیا مطابقت دارند. مقاومت به بقیه آنتی بیوتیکها (به جز تری منوپریم - سولفامتوکسازول) در دو گروه سنی متفاوت بود. علاوه بر این سویه های جدا شده از نمونه های عفونی مختلف ، الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی مختلفی را نشان دادند. سویه های مقاوم پنوموکوک مشکلاتی را در زمینه درمان پدید آورده اند، از جمله در برداشتن هزینه بسیار، رو آوردن به داروهای جدیدتر و گرانتر با عواض جانبی بیشتر، افزایش زمان بیماری و افزایش مرگ و میر در کشور ما مطالعات بسیار محدودی در این زمینه انجام گرفته است . این پژوهش به منظور مطالعه مقاومت آنتی بیوتیکی در رده های سنی، مراکز درمانی و نمونه های عفونی مختلف انجام گرفت . اگر چه بررسی فوق در یک جمعی آماری کوچک انجام شده است معهذا می توان از این اطلاعات به عنوان الگوی مناسبی جهت کنترل سویه های مقاوم استفاده کرد.